Osmanlı usulü mercimek çorbası tarifi Mahmud Nedim bin Tosun’un “Aşçıbaşı” isimli kitabından. Normal mercimek çorbasından biraz farklı. Yapımında hangi mercimeğin kullanılacağı belirtilmemiş olduğundan kırmızı mercimekle yaptım. Siz istediğiniz herhangi bir mercimek türüyle yapabilirsiniz.
Mercimek ve mercimek çorbası üzerine oldukça uzun bir yazı olacak, o yüzden önce özel bir mercimek çorbası tarifi verelim, merak edenler gerisini aşağı doğru okumaya devam etsinler.
Mercimek Çorbası
Zorluk derecesi; 10 üzerinden 3
Malzemeler
- 1 su bardağı Mercimek (kırmızı)
- 1/2 su bardağı Bulgur
- 3 çorba kaşığı Kavrulmuş Kıyma
- 1 çorba kaşığı Salça
- 1 çorba kaşığı tuz (silme)
- 2 adet Soğan (orta boy)
- 2 su bardağı Etsuyu
- 7 – 8 su bardağı Su
- 1 çorba kaşığı Tereyağı(tepeleme)
- 1 çorba kaşığı Biber (silme – kırmızı/Arnavut)
- Baharat (çorba üstü için)
Nasıl Hazırlanır
- Et suları ve suyu tencereye koyarak tencereyi ateşin üzerine yerleştirin
- Önce kıymayı, su kaynamaya başlayınca da mercimek, bulgur, salça ve tuzu tencereye ekleyin. (Bu arada tencere ara sıra karıştırılmalıdır ki, çorba dip tutmasın)
- Soğanları ayıklayarak 4 parçaya bölün
- Soğanları tencereye ekleyin ve iyice yumuşamalarını bekleyin
- Soğanlar yumuşayınca elektrikli parçalayıcı/karıştırıcı (blender) ile tenceredeki her şeyi homojen bir hale getirin
- Yağı eriterek biberli yağınızı yapın
- Biberli yağı tencereye karıştırın
- Çorbayı tabaklara alın
- Tabakların üzerine istediğiniz baharatlardan oluşan bir çeşniyi atarak servis edin
Mercimek Çorbası Hakkında Notlar
– Aslında tarifte mercimek ve bulgur tencereye konmadan evvel küçültülüyor ama hem o zaman parçalayıcı bir alet olmaması hem de bugün mercimek ve bulguru ezecek/çekecek taşın olmaması yukarıdaki metodu uygulamama sebep oldu.
– Aslında tamamını et suyu koyarak kıyma kullanmayabilirdim fakat tercihimi bu yönde kullandım ve gerçekten de lezzeti muhteşem bir mercimek çorbası oldu. Eğer kavurma kullanmayı düşünüyorsanız kavurmayı biraz ezin, sinirli bir kısım gelmediğinden emin olun. İyi bir kavurmanın yağı da çorbanıza ayrı bir lezzet katacaktır.
– Üste konabilecek baharat çeşitli ama ben kekik ve kırmızıbiberi tercih ettim
– Et suyunun üzerinde biraz yağ katmanı vardı, o yüzden 1 kaşık yağ attım. Sade yerine tereyağı kullanacaksanız 1 kaşıktan biraz daha fazla kullanabilirsiniz.
– Uyarayım; Mercimek çorbası kalori açısından zengindir (2 kepçeden oluşan bir tas (yaklaşık 300 gr) mercimek çorbası kalori olarak 135 – 150 kcal verir), bizim çorbamız ise biraz daha kalorili.
Mercimek Çorbası Orijinal Tarif
Mercimek çorbası hemen mercimek ile tabh olunacak değildir, şöyle ki; taşta çekilmiş iki kısım mercimek ile bir kısım keza çekilmiş ince çorbalık bulgur ile veya bir mercimek le iki bulgur birbiriyle karıştırıldıktan sonra çorba suyu olmak üzere et suyu, eğer yok ise iki üç kaşık kıyma veya kavurma ilave ederek sade su tencereye konup ateşe oturtulur. Bir parça tuz ile beraber domates peltesi de (konulur ise) hoş olur. Su kaynadıkta diğer pirinç veya şehriye çorbaları gibi mercimek dökülür ise de pirinç çorbası kıvamından bu çorba bir parça kalınca olacağından mercimek ona göre boşaltılır. Bununla beraber iki baş kuru soğanı temizce soyup ve birbirinden parçalar ayrılmayarak dörder şakk edip tencereye atılır ki, atılan soğan hem çorbaya lezzet ve hem de çorbanın piştiğine bir rehber olur. Nihayet soğanlar hamur gibi oluncaya kadar tencere ateşte kalır. Bu usul üzere piştikte hemen 1 kaşık sade tavada yandıkta biraz da kırmızı Arnavut biberi atılıp tava tencereye boşaltılır. Kaseye taksim olundukta çekilmiş ve dövülmüş kırmızı biber ile reyhan ta’bir edilen bir nev ıtır kokulu nebatın kuruca yaprakları da ufaltılıp hafifçe çorbaya serpilir. Ve şöylece tenavül olunur ise pek nefis olur. Ama her mide bu çorbayı hazmedemeyeceğinden i’tidal üzere tenavül olunmalıdır.
Çeviriyazı; Priscilla Mary Işın
Önce mercimekle başlayalım. Mercimek bulunduğumuz toprak için yerli bir bitki. Milattan önce 7 ve 6 binici yıllarda Mezopotamya’da tarımı yapılmaya başlanan ilk bitkilerden. Mercimek Farsça bir kelime. Bir de aynı dilde mardumak var. O da göz bebeği anlamına geliyor.
Gelelim mercimek çorbası hakkındaki bilgilere. Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor, mercimek çorbası her tür mercimekle yapılır. Bununla birlikte yurdumuzda en fazla yapılan kırmızı mercimek çorbasıdır. Ardından kahverengi mercimek çorbası, yeşil mercimek çorbası ve sarı mercimek çorbası gelir.
Mercimek çorbası yapımı itibarıyla iki farklı usulde hayata gelir. Ezilmeden, parçalayıcı (blender)e konmadan hazırlanan mercimek çorbası ve parçalayıcıya konulduktan sonra süzgeçten geçirilerek hazırlanan süzme mercimek çorbasi.
Yeni çıkmış trend ise lokanta usulu mercimek çorbasi. Evet, doğrusu lokanta usulü mercimek çorbası ama internette bu şekilde aranıyormuş. Bir de lokanta usulü mercimek çorbasi diye. İlköğretim sağ olsun deyip geçiyoruz.
Aslında lokanta usulü mercimek çorbası ile çok bir değişiklik yok. Denkleme giren buğday var. Tıpkı verdiğimiz tarifteki gibi. Yalnız lokanta usulünde buğday, un olarak giriyor ve kavruluyor. Bir de reçeteye zorla sokulan sarımsak var. Ama ne hikmetse, herhalde trend olduğu için, herkes bir lokanta usulü mercimek çorbası tarifi vermiş.
Kalorisine gelince, mercimek çorbası kalori açısından zengince bir yiyecek. Yapım usulüne, içine konan mercimeğin cinsine, yağ miktarına göre değişiyor. 100 gr mercimek 350 kalori içeriyor. Buna göre mercimek çorbası kaç kalori olabilir diye hesap yapabilirsiniz. Yediğiniz tabağa koyup tartın, yaklaşık kaloriyi hesaplayabilirsiniz. Bunun yanında bir çok diyette verilen bir çorba mercimek çorbası.